Oud & Nieuw en de geschiedenis daarvan.   18 comments

Geschiedenis van de oud en nieuwjaarsviering:

Lang geleden begon het nieuwe jaar bij het begin van de lente, als de natuur weer tot leven kwam, of begin januari, als de dagen beginnen te lengen. Bij de invoering van het christendom wilde de Kerk een eind maken aan de heidense gewoonten rond deze nieuwjaarsviering, en riep 1 januari uit tot bid- en boetedag om de besnijdenis van Jezus (8 dagen na de geboorte) te vieren. Maar ook daarna vierde men het nieuwe jaar nog rond de oude heidense data, maar ook op Sint Maarten (11 november); de eerste adventsdag; de zonnewende (rond 21 december); of Maria Boodschap (25 maart). De Spaanse landvoogd Requesens besloot in 1575 dat het nieuwe jaar officieel op 1 januari begon.
 
 
Oud en Nieuw bij de Kelten                                           Oud en Nieuw bij de Romeinen
 

De Babyloniërs brachten rond 2600 v.Chr. een koningsoffer. Ze meenden dat op nieuwjaarsdag de koning het mikpunt van de goden zou zijn, dus vervingen ze de koning tijdelijk door een slaaf of een ter dood veroordeelde, reden hem als koning rond en offerden hem ten slotte. Zo werd het kwaad een jaar afgewend.De oude Germaanse oud-en-nieuwviering werd in de winter gevierd, duurde 12 dagen en nachten en heette ‘joelfeest’. Het joelfeest begon op 25 december, als de dagen gingen lengen, en duurde tot 6 januari, het huidige Driekoningen. Rond de 8e dag, ofwel 1 januari, was het hoogtepunt met grote vuren, dierenoffers en veel eten en drinken. In hedendaagse paganistische religies (o.a. Wicca) wordt Yule gevierd rond 21 december.

 

Bij de Romeinen begon het nieuwe jaar op 1 maart, totdat Julius Caesar in 44 v.Chr. de Juliaanse kalender invoerde, vanaf die tijd was Nieuwjaar op 1 januari. De Romeinen offerden sindsdien op die dag aan de god Janus (waarnaar januari is genoemd) om hem mild te stemmen voor het aankomende jaar. Dit begin van het jaar in maart komt nog tot uiting in de namen van onze maanden september ("zevende maand"), oktober ("achtste maand"), november ("negende maand") en december ("tiende maand"), en in de schrikkeldag, die voorkomt aan het eind van de laatste maand van het jaar: februari.Tijdens de overgang tussen het oude- en nieuwe jaar worden netwerkdiensten van mobiele telefoons geblokkeerd om te voorkomen dat telefoonlijnen overbelast raken.

TRADITIES EN GEBRUIKEN

Men ziet de periode van Kerst tot Driekoningen (de heidense twaalf nachten) tegenwoordig nog steeds als feestelijke periode. In deze periode vallen (verplichte) snipperdagen en schoolvakanties, en veel bedrijven zijn gesloten. Veel mensen laten de kerstboom tot na Driekoningen staan. De tradities van onze heidense voorouders hebben dus nog steeds invloed.De nieuwjaarsvuren zijn terug te vinden in de traditionele kerstboomverbrandingen die in sommige plaatsen nog steeds worden georganiseerd. De oude vuren werden destijds gedoofd, en nieuwe vuren werden ontstoken om het oude jaar te vernietigen en de komst van het licht en het nieuwe te onderstrepen.

Ook moesten de geesten van de overledenen en de demonen worden verjaagd, die juist rond deze tijd konden opspelen. Dit verjagen gebeurde met veel lawaai, wat we nog terugvinden in het gebruik om rond de jaarwisseling vuurwerk en klokgelui te gebruiken.Deze geesten moesten echter ook gunstig gestemd worden. Zij konden namelijk de mensen en het vee vruchtbaar maken en het gewas doen groeien. Men bracht ze daarom ook offers, die men na het ritueel zelf opat en -dronk. Dit vinden we terug in onze eigentijdse kerst en oud-en-nieuwgerechten terug, zoals kerststollen, duivekaters, wafels, knieperties, spekdikken, oliebollen, appelbeignets en de traditie om uitgebreide maaltijden aan te richten met veel alcoholische drank.Het geven van cadeautjes en nieuwjaarsgiften aan familie en personeel was al onder de Romeinen gebruikelijk. Het vindt in Frankrijk plaats op nieuwjaarsdag, in Italië op Driekoningen, in het Verenigd Koninkrijk op Eerste kerstdag, in Duitsland op Kerstavond en in Nederland op Sinterklaas (5-6 december) en met kerst. In 1535 schafte Maarten Luther Sinterklaas af; het Kerstkind werd de brenger van geschenken

  

Geplaatst28 december 2008 doorAnn McDunn inFeest

18 Reacties op “Oud & Nieuw en de geschiedenis daarvan.

Schrijf je in op reacties met RSS.

  1. Interessant log Ann..en mooie foto,s erbij..ik heb weer iets erbij geleerd vandaag..Ik wens je een fijne jaarwisseling en alle goeds voor 2009..liefs Caro.

  2. Mooi blog Ann. Tja die Romeinen wilden veel maar we mochten gelukkig de meeste dagen van de week houden.Ik wens je een heel goed jaar toe als is het nog een beetje te vroeg, maar 2008 is niet goed voor je geweest. Ik hoop dat 2009 je gunstiger gestemd zal zijn. xxxx

  3. Prachtig verhaal Ann , heel mooi om te lezen Lieve groetjes Janny

  4. Wat een heerlijk verhaal heb je weer opgeschreven, leuk om al die tradities en gewoontes even onder de loup te nemen. Ik wens je in ieder geval een fijn oud, en nieuw. Fijne dag, liefs Belia.

  5. Wat een prachtig verhaal heb je weer geschreven .Leuk om zo een stukje geschiedenis mee te maken .

  6. ik heb altijd gedacht dat joelfeest meer gericht was op kerst, had ik dus blijkbaar toch verkeerd. ben nu weer iets wijzer. Ik heb ooit wel wat over vieringen in het kader van bloemschikken moeten opzoeken, en toen kwam het joelfeest e.d. dus ook wel aan bod, daarom meende ik dat het kerst was. Maar dat is bij mij allemaal een beetje vervaagd. dit was dus een mooie opfriscursus! ;)groetjes, c.emooi log met mooie bijpassende foto’s !

  7. Pracht achtergrond verhaal meid. Wij zaten ooit in de Algarve met de kerst en Oudjaar. Kregen tot onze verbazing in een kroeg oliebollen geserveerd. Ennuh………… Geloof me, de Portugezen kennen de polonaise ook! Maar dan wel pas na de Fado voor twaalven………………….Wel heel maf daaro: zon, 20 graden, en kerstbomen met flikkerlichies in restaurants, jij in je hempie. Sneeuw op ruiten gespoten…. en intussen werden wij bruin………………… Heel raar………………… ha. Lieverd……… je bent de kerst door. Chapeau! Nu oud jaar nog. Sterkte! En Happy new Year! Nieuwe kansen nieuwe inzichten.xxxsjerrieik wens je een sterk, eigen, gezond spacerijk 2009!

  8. Goed plan van Ilona om met Oud&Nieuw naar het grote enge dierenbos te gaan. ik en mijn grote liefde Maxx gaan graag mee.Zullen die heksjes ook een toverdrankje voor Maxx hebben nu krijgt hij advocaat op deze roerige dagen denk dat die wel2flessen vol oplubbert, zal eikeltjesbier met wat valeriaankruiden niet veel gezonder zijn?Als jij ook gaat Ann pik je ons dan op?, want volgens mij weet jij de weg daar in het bos of vergis ik me nu?Overigens een mooi geschiedkundig verhaal wat je er van gemaakt hebt, weer wat wijzer geworden glimlachjeAjuu B.

  9. Hallo lieve Ann,Je houdt veel van geschiedenis he lieverd , helaas kunnen Bob en ik niet weg ouderjaars avond , en al onze vrienden hebben katten , en wij allen willen thuis blijven voor onze schatten , maar toch voelen wij ons verbonden , lieve Ann met heel mijn hart wil ik je een mooi en gelukkig nieuwjaar wensen , Happy new year my dear friend Ann .Gonnie.

  10. Je hebt weer veel werk en zorg in je log besteedt Ann. Zo zijn er dus nog veel van die oude gebruiken terug te vinden in de hedendaags tijd

  11. Hai Annetje,Leuk blg weer meid! Toevallig heb ik gisterenavond ook allerlei sites bekeken en gelezen over de geschiedenis van oud en nieuw.Wat een info is daar allemaal over te vinden hè!Hoe gaat het met je meissie? Gezellige kerstdagen gehad? Denk dat je toch wel blij zult zijn als deze dagen weer achter de rug zijn hè?Vandaag in mijn eentje (maar wel met camera) op pad gegaan voor wat leuke plaatjes…. verdorie wat was het koud zeg! Kon op lest mijn ontspanknopje niet eens meer indrukken, ghehehehe 2 vingers waren compleet bevroren! Ondanks een lekkere bak hete chocolademelk bij thuiskomst duurde het ech uren voordat ik weer helemaal was opgewarmd.Morgen maar eens kijken of er een paar echte mooie tussen zitten en die in mijn album zetten.Dikke kus, Miem

  12. Sorry lieve vrienden, jullie hebben gelijk, dat bier wordt door John de Kabouter en GNoompje gebrouwen, heb ik begrepen en die 2 brengen wel eens wat flesjes naar de zusjes Darkwood die er oko niet vies van zijn. Da’s overigens heel lief van die kabouters. Het lijkt me wel wat om daar eens rond te kijken maar ja ik ben een gewoon mensenmens zoals de heksen zeggen, dus ik zal er wel geen toegang krijgen.

  13. Ja, ik moet Ilona ook corrigeren, helaas.Van wie betrekt IAMAI haar eikeltjesbier???? Juist van kabouter John die dat goddelijke goudgele nat ilegaal brouwt in zijn schuurtje! Sssssst niet verder vertellen, dat is geheim.

  14. Dear Ann,Met plezier heb ik dit mooie en leerzame item zitten lezen,je hebt er vast veel werk aan gehad,maar het reultaat is er dan ook naar!Nu moet ik toch echt Ilona even corrigeren,bij (Gn)oompje wordt óók eikeltjesbier geschonken hoor,maar dat weet Kabouter John wel!Een kus van Edward.

  15. Leuk om te lezen Ann. Men veranderde naar hartelust of religieuze lust alle feestdagen maar één ding is nooit veranderd….;-))) jeweetwel. Overigens een klein dingetje: in 44 voor Christus zei Julius Caesar dat nieuwjaar op 1 januari zou vallen en 1619 jaar later, in 1575 zegt Requesens het ook nog een keer. Waarom deed-ie dat? Vermeld de historie dat? Enne, zullen wij maar oliebollen gaan eten bij Jurrie? Die krijgt ze toch in geen 3 maanden naar binnen gewerkt en dat scheelt ons bakken (of kopen). En John gaat vast naar de heksenzusjes van IAMAI want alleen daar schenken ze eikeltjesbier. Misschien kan de hele vriendenschare naar het grote enge bos komen, weer eens wat anders dan thuis zitten wachten tot het 12 uur is. Ideetje misschien?

  16. knap stukje geschiedenis An veel werk aan gedaan erg mooi foto s en ja olie bollen appel vlappen ik weet het helaas doen we daar niet aan en vuurwek ook niet gewoon lekker rustig beetje op msn en max af en toe een aai geefen want ja die beesten heben geen leuken avond met al dat vuurwerk maar ja het is en blijft zo wens je voor straks een goeden nacht en morgen gezond weer op diken kus voor jou van mij groetjes

  17. Wat zijn wij mensen door de eeuwen heen al gestoord he??Nou ik doe het rustig aan met oud en nieuw, geen oliebollen wel een goede maaltijd en een lekker eikeltjesbiertje.Vuurwerk doe ik niet aan, ga alleen om 24:00u even 5 min. kijken.Alvast een beregoed nieuw jaar.John

  18. woensdag ga ik aan het bokken, ik heb zes pakken oliebollenmix: 4 voor oliebollen en twee voor de appelbeignets, de appelflappen. het gaat erom dat ik grote schalen vol heb. mam is vooral gek op appelflappen, marit ook. ik heb er dan veel te veel maar die enorme hoeveelheid staat feestelijk. bovendien krijgt ieder wat mee als hij naar huis gaat en een gedeelte verdwijnt in de vriezer, om later onverwachts van te smikkelen. ach, als ik eenmaal bezig ben gaat het achter elkaar. en het bakken zelf is ook leuke traditie: pap deed het vroeger altijd toen hij nog leefde, ik zie hem nog met blauwe handen van de kou staan bakken in het schguurtje. af en toe gingen we dan kijken om een lekker warme bol of flap te snaaien. weblog vriendin doet het ook altijd, dan laten we de msn openstaan en zeggen af en toe iets tegen elkaar. ook zij bakt zes pakken. ook dat msn erbij wordt zo al traditie.paasboakes hebben we hier, heel grote vuren met de pasen, dat zal ook wel iets met de goden te maken hebben van vroeger?veel liefs my dear Ann! heel veel!!

Plaats een reactie