Foto van internet, schilder onbekend.

11 November 2014, het was al vrij vroeg donker en de eerste kleintjes kwamen vol trots met hun lampion aan de deur, zelf vind ik de echt kleine kinderen nog steeds het leukst, en mijn favoriete zangeres, die doorzong al werd er een foto van haar gemaakt kreeg wat extra’s, ook al omdat ze haar lampion nog zelf gemaakt had ook.

Geschiedenis:

Maarten werd geboren rond 316 in Savaria (Hongarije) en hij was de zoon van Romeinse ouders. Op heel jonge leeftijd werd Maarten soldaat en toen hij 15 jaar was trok hij naar Gallië. Volgens de legende kwam hij bij een stadspoort in Amiens een bedelaar tegen die het erg koud had, Maarten schonk hem de helft van zijn mantel, dit niet omdat hij de hele mantel niet wilde geven, maar in die tijd was de mantel voor de helft het eigendom van de Romeinen. Ook volgens een legende liet Maarten zich dopen toen hij 10 jaar was en dit nog wel tegen de zin van zijn ouders in, het was al vroeg een eigenwijs manneke. Toen hij 19 was werd hij duiveluitdrijver en ook heeft hij een poos als kluizenaar geleefd op het eiland Callinaria bij Genua, verder stichtte hij het eerste klooster bij Poitiers op Franse bodem. In 371 werd Maarten door de bevolking van Tours gekozen tot bisschop en stichtte daarna nog meer kerken. Rond 375 stichtte hij de bekende Abdij van Marmouter en in het jaar 397 stierf Maarten aan koortsen, hij was toen ongeveer 80 jaar. Hij werd op 11 november begraven in de basiliek van Tours en als snel na zijn dood kwam de verering op gang. In de 7e eeuw werd er een nieuwe basiliek aan hem gewijd, maar in zijn nog bestaande graf liggen slechts een stuk schedeldak en een armbot, men neemt aan dat de overige botten werden verkocht ter verering als relikwie (o.a. in de Dom van Utrecht) de rest is waarschijnlijk bij plunderingen verloren gegaan.

Foto van internet: Tombe van Maarten van Tours in de crypte van de kathedraal van Tours.

Inmiddels bleven de kinderen bellen, zingen en hun handen ophouden voor iets lekkers, ook de grotere kinderen zongen er lustig op los!

Vooral de eigen gemaakte lampionnen moesten bewonderd worden.

Na vriendelijk bedankt te zijn ging de tocht verder

Geschiedenis:

Kort na het overlijden van Maarten heeft Sulpicius Severus een hagiografie (heiligenlegende, een historische of biografische beschrijving van het leven van een heilige) geschreven, waar onder meer in staat hoe Maarten op verscheidene plaatsen heidense tempels, altaren en afbeeldingen vernielde, in die tijd was dat uiteraard geweldig, maar voor mij werpt het in het licht van de geschiedenis een smet op de heilige die wij vereren als Sint Maarten, de brave en gulle man die zijn mantel deelde. Er is eigenlijk nog maar weinig veranderd in alle eeuwen.

Foto van internet: Sint Maarten, een schilderij van Antoon van Dyck.

Legenden:

Er zijn tal van legenden over de wonderen die Maarten tijdens zijn leven zou hebben verricht, zoals wij bekend zijn met de wonderen van Jezus zijn de legenden over Sint Maarten misschien wel overgenomen of aan beiden toegeschreven, zoals een dode tot leven wekken en een melaatse een kus geven waarna die meteen genezen was. Over Maarten is ook de legende ontstaan over een magisch zwaard dat hij had achtergelaten voor de heer van het Kasteel van Vilardell, met dit zwaard zou de kasteelheer een draak hebben verslagen die de bevolking op de handelsweg tussen Girona en Barcelona teisterde. Het zwaard werd ook wel het Sint-Maartenszwaard genoemd en in de Catelaanse landen wordt Sint Maarten ook verbonden met de regenboog, “Arc de Sant Marti” (Sint Maartensboog).

Van oudsher werd de viering van Sint Maarten een bedelaarsfeest genoemd en in Nederland vindt het feest niet overal plaats, maar het komt al meer in, het is een feest voor kinderen van alle gezindten en niet gebonden aan religie of politiek. 11 November is tevens de nationale dag van het Nederlandse deel van het eiland Sint Maarten, dat naar de heilige is vernoemd. Sint Maarten is ook de schutspatroon van Utrecht en daar is een Sint Maartensberaad opgericht om Utrecht als Sint Maartenstad te promoten.

Jammer genoeg is de foto niet scherp, maar het was een dapper klein mannetje en daarom krijgt hij hier een plaatsje.

En zo gaan we toch weer terug naar de sagen, mythen en legenden, want vroeger was Sint Maarten de datum waarop de oogst binnengehaald moest worden en het vee op stal werd gezet, ook werden op die dag de ganzen geslacht en op 11 november werden de grote Sint Maartensvuren ontstoken. Dit gebruik gaat terug op een Germaans feest ter ere van Wodan, mensen brachten dankoffers en brandden reinigende vuren om de vruchtbaarheid van het land en het vee te bevorderen.

Na het uitdelen van de lekkernijen en het aanhoren van de liedjes bleef er toch nog wat over, want een goede meid is op Sint Maarten voorbereid. Het was weer een leuke en geslaagde Sint Maarten viering en die houden we dan in ieder geval in ere! Of Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten het nog lang volhouden is een ander verhaal.

Mandy heeft nog tijden zitten waken al waren de gordijnen dicht en de TV aan, je weet het maar nooit

Advertentie

Het is alweer bijna de avond van Sinterklaas en dat is te merken ook, het is ondanks de recessie toch best wel druk in de winkels en er wordt toch wel weer aardig wat uitgegeven, de brave man met baard en mijter die wij ieder jaar zagen aankomen in Nederland was altijd Bram van der Vlugt en die heeft zijn mijter aan de kapstok gehangen en gaat van zijn pensioen genieten en of dat nu in Turkije, Spanje of in Nederland is dat maakt niets uit, voor mij was hij de echte enige Sinterklaas. De eerste Sinterklaas is een samenraapsel van een bisschop die echt heeft bestaan en van sagen, mythen en legenden vandaar dat ik de foto van mezelf van de goed heiligman maar in glas en lood heb omgezet.

De tradities van het Sinterklaasfeest zoals wij dat kennen gaan terug tot Nicolaas van Myra, hij was geboren in Patara te Lycië dat tegenwoordig in Turkije ligt, maar in het jaar 280 bij het toenmalige Byzantijnse Rijk hoorde. Later werd hij bisschop van Myra, de hoofdplaats van Lycië. Hij stierf op 6 december 342 en is pas veel later heilig verklaard. Na een inval van de Moslims in het gebied werden zijn stoffelijke resten in 1087 gestolen en door zeelieden naar Bari (Zuid-Italië) gebracht, hoezo “Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan?” De stoffelijke resten van Sint Nicolaas liggen in de crypte van de Basiliek van Sint-Nicolaas in Bari en San Nicola is tevens de beschermheilige van de stad. In Bari wordt zijn feest uitbundig gevierd op 6, 7 en 8 mei en toch is het dezelfde Sinterklaas die wij op 5 en 6 december gedenken. Nicolaas is ook een heilige bij de Oosters-orthodoxe kerken en niet alleen van het Rooms-Katholieke geloof.

Foto van internet. Het graf van Sint-Nicolaas in Bari

Foto van internet. Dit was San Nicola en die zag er toch wel anders uit dan wij hem kennen en blank was hij ook niet bepaald. Sint-Nicolaas is de beschermheilige van apothekers, prostituees, boogschutters, kinderen, ongehuwde vrouwen, kooplieden, studenten, geliefden, slagers, dieven, moordenaars, piraten en ga zo nog maar even door Veel havensteden hebben Sint-Nicolaas als beschermheilige o.a. Amsterdam, Odijk (Nederland), Tuggen (Zwitserland), Sint-Niklaas, België en Aberdeen in Schotland, veel steden hebben ook wapens met Sint-Nicolaas, kortom niemand kan om deze heilige heen. In Friesland is zelfs een dorp dat Sint Nicolaasga (Sint Nyk in het Fries) heet en dan ook een Sint-Nicolaaskerk heeft, de bouw werd pas gestart in 1885 daarvoor werden katholieke diensten gehouden in een schuilkerk, ook van dit dorp is Sint-Nicolaas de beschermheilige en het “ga” achter Nicolaas zal wel afstammen van gea (namen uit de Griekse en Romeinse mythologie) en niet van weg gaan.

Foto van internet. De mijter kan af en geen Zwarte Piet te bekennen in het optrekje van de Sint.

Er zijn heel veel legenden over Sint-Nicolaas als beschermer van kinderen. Er is de legende van de drie schoolkinderen die door een herbergier werden gedood maar door Sint-Nicolaas weer tot leven werden gebracht. de legende van de drie arme dochters die door de gulle giften van Sint-Nicolaas konden trouwen, zo bestaat ook de legende van “Het kind in het bad” Een moeder was haar kind aan het wassen in een kuip, om het water niet snel te laten afkoelen had ze de kuip op het vuur gezet, maar toen ze de kerklokken hoorde luiden herinnerde ze zich dat op deze dag Nicolaas de nieuwe bisschop zou worden ingehuldigd en ze snelde naar de kerk. Ineens dacht ze met grote schrik dat ze vergeten was de kuip met haar kind van het vuur te halen, toen ze thuis kwam zag ze dat het kind in het bad zat te spelen, Nicolaas had een wonder verricht, het water was niet gaan koken en het kind was niet verbrand.

Foto van internet. Ook is er de legende van de storm, Nicolaas werd aangeroepen door zeelieden omdat hun schip zinkende was tijdens een zware storm, Sint-Nicolaas verscheen en bracht de storm tot bedaren en hier zijn we aangekomen bij een overeenkomst, ook Christus zou een storm tot bedaren hebben gebracht. Uit de Germaanse mythologie zijn veel zaken die in verband worden gebracht met het Sinterklaasfeest, bij de Germanen was de Wilde Jacht (ook wel Wilde Heir of Heer genoemd) in de oude tijden was dit de benaming van een bovennatuurlijk verschijnsel, een spookachtige jachtgroep te paard (het paard van Sinterklaas) raasde door de lucht en de verschijning werd gezien als voorbode van naderend onweer. Het verschijnsel deed zich voornamelijk voor tijdens de joelfeesten, de Germaanse zonnewendefeesten rond de kortste dag van het jaar. Waarschijnlijk waren er ook nog verschijningen later in de winter, tot aan de Germaanse lentefeesten, sinds christelijke tijden was dit dan ruwweg de periode tussen Kerstmis en Pasen. In de Germaanse mythologie was de leider van de jachtgroep vaak Wodan, maar ook andere mythologische of legendarische figuren kwamen voor als leider van de Wilde Jacht. (Sinterklaas, leider ter paard?).

Foto van internet. De Wilde Jacht.

Elementen uit de Wilde Jacht zijn later in de Sinterklaaslegenden verwerkt. De zak van Sinterklaas heeft veel overeenkomsten met het zogenaamde berispingsrecht van de Germaanse krijgersbonden, die een opvoedende en corrigerende taak in de gemeenschap hadden, het dodenleger van zwarte krijgers kan model hebben gestaan voor de Zwarte Pieten. Het zou tevens verklaren waarom Sinterklaas over de daken rijdt en pakjes in de schoorsteen gooit, in de winter als de haardvuren branden is dit toch opmerkelijk en geen voor de hand liggende plaats, maar offers werden in een vuur gegooid en dat kan de oorzaak geweest zijn dat pakjes als offers werden beschouwd en niet als cadeautjes. Het merendeel van de Europese volkeren werd pas gekerstend in de middeleeuwen, maar door de kerstening waarbij alle goden van de z.g. heidenen werden verboden zijn alle tegenwoordige feesten terug te voeren naar de oude tijden.

Foto van internet. Met de hervorming van de katholieke feestkalender van 1969 werd Nicolaas als officiële heilige geschrapt en misschien kunnen we hem dan ook nu maar beter weer NICOLA noemen maar het “Sint” kan toch met geen mogelijkheid overal weggehaald worden. Iedereen die het Sinterklaasfeest viert een heel prettige avond gewenst.