Vikingfestival op de Shetlandeilanden – Up Helly Aa

Deze week was het prima weer met zelfs een warme dag, het zal nog een paar dagen droog blijven en daar ben ik blij om, ik denk dat iedereen dat wel prettig vindt, want de herfst en winter duren altijd zo lang. Nog graag een beetje nazomer en een mooie herfst!………

 

 

In Nederland niet zo bekend, maar ik zou er heel graag eens een kijkje nemen het fakkel en vuurfestival Up Helly Aa en dan vooral in Lerwick, in andere plaatsen laten ze het Vikingschip op zee verbranden maar in Lerwick op het strand, dit jaarlijkse festival is nog een uitvloeisel van het Yule feest en zoals alle festivals die op heel oude leest geschoeid zijn heeft het toch iets bijzonders en magisch, misschien valt het tegenwoordig wel tegen maar net als met carnaval hier is het toch een jaarlijks hoogtepunt op de Shetlandeilanden. Aangezien de vertalingen slecht zijn heb ik zelf maar een groot gedeelte vertaald, op het filmpje zijn enkele gebruiken inmiddels veranderd maar het festival is er niet minder om.

 

 

“Up Helly Aa” Is het festival dat wordt gevierd ter nagedachtenis van de komst van de Vikingen op de Shetlandeilanden ruim 1000 jaar geleden, en dit feest wordt al vanaf 1889  gevierd en staat bekend als vuurfestival, het grootste festival is in Lerwick (letterlijk Kleibaai in het Norn: Het Norn is een uitgestorven Noordgermaanse taal die gesproken werd op de Shetland-eilanden,) is de hoofdplaats van de Shetlandeilanden in Schotland, het stadje heeft ongeveer 7000 inwoners en is daarmee de grootste plaats van de eilandengroep. Lerwick ligt aan de oostkust van het eiland Mainland. Het stadje werd gesticht in de zeventiende eeuw. Het is ook de belangrijkste haven van de Shetland eilanden en er vertrekken veerboten uit Lerwick naar Bergen, Aberdeen, Seyðisfjörður, Tórshavn (Faeröer), Kirkwall Orkney eilanden) en naar enkele havens op de andere Shetlandeilanden.

 

 

De evenementen beginnen om 7:30 op de laatste dinsdag van januari wanneer de Guizer Jarl ( Jarl is de Scandinavische vorm voor de titel opperhoofd), de primaire Viking-figuur tijdens dit festival, zijn opwachting maakt. Ieder jaar wordt er weer een ander gekozen net als prins carnaval hier in Nederland. Hij brengt de dag door in scholen en ziekenhuizen, zingt liedjes en houdt toespraken als voorbereiding op de avond evenementen. De Guizer Jarl, met zijn typisch lange baard en imposante kostuum, is omgeven door honderden mannen, genaamd guizers (performers in vermomming), ook gekleed in diverse verschillende kostuums, die brandende fakkels dragen. Het is de bedoeling in scène te zetten, alsof er een invasie van het land op handen is en dat de spelers het gevaar lopen te worden gegijzeld.

 

 

Guizer Jarl

 

De ploegen verzamelen zich rond de Guizer Jarl (Jarl is de Scandinavische vorm voor de titel opperhoofd) als hij een laatste toespraak richt tot de opeengepakte menigte. In het midden van hen is een galei, een volledige replica van een Viking oorlogsschip. De stemming wordt verhoogd als de ploegen en de Guizer Jarl beginnen met het zingen van de traditionele Up Hella Aa song. Als er dan een vuurpijl de lucht in wordt geschoten, klinkt er een luid gebrul en de fakkels die gedragen worden door de guizers worden in het Vikingschip gegooid. In een kwestie van seconden is het hele houten schip verdwenen in de vlammen, tot verrukking van de toeschouwers. Een gevoel van tevredenheid vervult de Guizer Jarl terwijl de guizers schreeuwen en springen van vrolijkheid. Maar de festiviteiten zijn nog lang niet voorbij.

 

 

Guizers

 

Na de verbranding van het Vikingschip zingen de guizers een andere traditionele Viking lied, de "Norsemans Home", vóór hun vertrek om zich naar de zalen te begeven. De zalen zijn gewoon grote kamers waar de gasten zich hebben verzameld om de hele nacht te dansen en te  drinken. De feestelijke en unieke sfeer van Up Helly wordt benadrukt door bezoeken van de guizer squads (ploeg/band/groep), die verplicht zijn om in elke zaal te dansen met de gasten. Deze tijdrovende taak neemt het grootste deel van de nacht en verder in de vroege uren van de ochtend van de volgende dag. Niet alleen de guizers zijn verkleed, maar iedereen die meedoet aan de optocht of het feest heeft verkleedkleren aan.  Inmiddels is het festival uitgegroeid tot een enorm festijn waarvoor mensen uit andere landen de Shetlandeilanden bezoeken, alle hotels en BB’s zijn dan ook propvol en de volgende morgen zullen heel veel helden een beste pijn in hun hoofd hebben, maar plezier hebben ze gehad!

 

 

 

De Vikingen die nog steeds niet vergeten zijn, zouden het geweldig vinden dat ze zo herdacht werden en in het Walhalla zullen ze iedere laatste dinsdag van januari neerkijken op de Shetlandeilanden waar ze nog voortleven in de gedachten van de mensen en waar hun heldendaden nog worden uitgebeeld al moeten ze het dan ook verliezen, want goed verliezen was nog altijd beter dan falen.

(In de Noordse mythologie was het Walhalla een speciale hemel, voorbehouden voor de gesneuvelden in de strijd. Voor de Vikingen was het sneuvelen in de strijd de hoogste eer die een man kon halen; de angst om een natuurlijke dood te sterven was zo groot dat veel mannen zich op het sterfbed lieten doorboren met speren, rare jongens die Vikingen.)